Ιδιαίτερα διδακτική και μάλιστα με οδυνηρό τρόπο για το πολιτικό σύστημα της Ισπανίας ήταν η βαριά ήττα του κεντρώου κόμματος των Θιουδαδάνος (Ciudadanos) στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής. Ένα κόμμα που μεσουράνησε τα τελευταία χρόνια στην Ισπανία, δίνοντας ελπίδες σε πολλούς απογοητευμένους πολίτες του μεσαίου χώρου πως μπορεί να υπάρξει μια καινούργια πολιτική δύναμη που θα σπάσει τον παραδοσιακό δικομματισμό.
Οι “Πολίτες” δημιουργήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας στην Καταλονία και μέχρι το 2013 είχαν μια περιορισμένη αλλά αξιολόγηση παρουσία στα τοπικά πολιτικά πράγματα της Βαρκελώνης. Όταν όμως τον Οκτώβριο του 2013 το μέχρι τότε ακτιβιστικό κίνημα έκανε την εμφάνισή του σε εθνικό επίπεδο με ένα μανιφέστο κεντρώο, φιλελεύθερο και μεταρρυθμιστικό, πολλοί Ισπανοί πείστηκαν ότι επρόκειτο για μια σοβαρή εναλλακτική πολιτική πρόταση απέναντι στον αδιέξοδο δικομματισμό που είχε εγκλωβίσει πολιτικά τη χώρα για πολλά χρόνια. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου 2015 οι Θιουδαδάνος μπήκαν στη Βουλή με το διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 14% και κατέλαβαν 40 έδρες. Στις διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν για το σχηματισμό κυβέρνησης, οι Θιουδαδάνος δέχθηκαν να στηρίξουν μια συγκυβέρνηση με τους Σοσιαλιστές, καταγγέλοντας το Λαϊκό Κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι για εκτεταμένη διαφθορά λόγω του σκανδάλου παράνομων κομματικών χρηματοδοτήσεων. Οι Σοσιαλιστές όμως δεν κατάφεραν να πάρουν ψήφο εμπιστοσύνης και η χώρα οδηγήθηκε σε επαναληπτικές εκλογές τον Ιούνιο του 2016, όπου αναδείχθηκε νικητής το Λαϊκό Κόμμα, χωρίς όμως να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Οι Θιουδαδάνος, που λίγους μήνες πριν τους κατηγορούσαν ως απόλυτα διεφθαρμένους, στήριξαν κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση Ραχόι. Στα μέσα του 2018 όμως, ανώτερο δικαστήριο της Ισπανίας βρήκε ένοχο το Λαϊκό Κόμμα για το σκάνδαλο παράνομων κομματικών χρηματοδοτήσεων. Αμέσως το πολιτικό μομέντουμ γύρισε καθοριστικά υπέρ των Σοσιαλιστών, με τον ηγέτη τους Πέδρο Σάντσεθ να κάνει μια πολιτική κίνηση ρουά ματ, κερδίζοντας πρόταση μομφής και ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, στέλνοντας σπίτι του τον Ραχόι και αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση της χώρας.
Από εκείνη τη στιγμή οι Θιουδαδάνος βάδιζαν σταθερά προς την καταστροφή. Εκτός του ότι είχαν ποντάρει στο λάθος άλογο και έχασαν πανηγυρικά, ο ηγέτης τους Αλμπέρτ Ριβέρα πήρε την καταστροφική απόφαση της συνεργασίας με το ακροδεξιό κόμμα Vox για τη συγκρότηση τοπικής κυβέρνησης στην Ανδαλουσία και το δήμο της Μαδρίτης, ενώ παράλληλα αρνήθηκε την κυβερνητική συνεργασία με τον Σάντσεθ και τους Σοσιαλιστές ώστε να αποφευχθούν νέες εκλογές.
Το αποτελέσμα αυτών των πολλαπλά εσφαλμένων αποφάσεων ήταν το πρώην ελπιδοφόρο κόμμα του φιλελεύθερου Κέντρου να απαξιωθεί στα μάτια των προοδευτικών πολιτών και των ψηφοφόρων του μεσαίου χώρου. Η πανωλεθρία στις κάλπες της Κυριακής ήρθε απλά να επιβεβαιώσει τον κατήφορο που είχε αρχίσει ήδη δυο χρόνια νωρίτερα. Ο Ριβέρα παραιτήθηκε, όπως ήταν αυτονόητο, αλλά η ζημιά που επήλθε στο χώρο του προοδευτικού Κέντρου της Ισπανίας είναι πολύ μεγάλη. Όπως και στην ελληνική περίπτωση του Ποταμιού, αποδείχθηκε ότι είναι πολύ δύσκολη η ισορροπία ανάμεσα στην Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά και πως το αφήγημα της “κάθαρσης του πολιτικού συστήματος από τα διεφθαρμένα κόμματα του παρελθόντος” δεν είναι αρκετό για να χτιστεί πολιτικό ρεύμα με συνέχεια. Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά περίτρανα ότι οι πολίτες έχουν πρωτίστως ανάγκη από σταθερότητα και σοβαρότητα.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε
στην εφημερίδα Φιλελεύθερος στις 14 Νοεμβρίου 2019
