Ο Ερντογάν έχει πανικοβάλει τον Τσίπρα και η χώρα εξευτελίζεται

Η υπόθεση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών και οι ωμές απειλές και προκλήσεις του καθεστώτος Ερντογάν έχουν φέρει πανικό στον Αλέξη Τσίπρα και το Μαξίμου, καθώς με τους λανθασμένους χειρισμούς και την πολιτική κατευνασμού προς την Τουρκία οδηγούν τη χώρα σε μια επικίνδυνη πορεία αντιπαράθεσης με τη γείτονα χώρα και θέτει σε αμφισβήτηση τους πολιτικούς σχεδιασμούς της Κυβέρνησης. Ευθύνες για τη διαχείριση του ζητήματος έχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι “8” προστατεύονται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο για το άσυλο και όχι μόνο από την ελληνική Δικαιοσύνη.

Όταν το πρωί της 16ης Ιουλίου 2016 ένα ελικόπτερο Sikorsky του τουρκικού στρατού ζητούσε άδεια προσγείωσης στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, ελάχιστοι μπορούσαν να φανταστούν ότι οι οκτώ επιβαίνοντες Τούρκοι στρατιωτικοί θα οδηγούσαν τις οι ελληνοτουρκικές σχέσεις σε ένα νέο, αχαρτογράφητο πεδίο αντιπαράθεσης και όξυνσης με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η άρνηση των ελληνικών δικαστικών αρχών να επιτρέψουν την έκδοση στην Τουρκία των οκτώ στρατιωτικών που κατηγορούνται για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016 ανατρέπει όλους τους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Από το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησης Σύριζα-ΑΝΕΛ το 2015 είχε φανεί καθαρά ότι ο βασικός στόχος του Αλέξη Τσίπρα και του Νίκου Κοτζιά ήταν η διατήρηση ενός ομαλού επιπέδου στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και, ει δυνατόν, η εξομάλυνση της έντασης στο Αιγαίο. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Αττάλεια τον Μάιο του 2015, όταν ο Νίκος Κοτζιάς και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου τραγουδούσαν εν χορώ το “We are the world”. H προσφυγική κρίση όμως αρχικά, και το αποτυχημένο πραξικόπημα με τη διαφυγή των 8 στρατιωτικών στην Αλεξανδρούπολη ανέτρεψαν άρδην τις αισιοδόξες εκτιμήσεις και προοπτικές.

Από τις πρώτες ώρες μετά τη διαφυγή των “8” στην Ελλάδα ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε απόλυτα σαφείς τις προθέσεις του και απαίτησε από τον Αλέξη Τσίπρα την άμεση έκδοση των Τούρκων στρατιωτικών, οι οποίοι όμως είχαν ήδη ζητήσει πολιτικό άσυλο και είχαν τεθεί υπό το προστατευτικό καθεστώς του νόμου 4375/2016. Έχει λεχθεί επανειλημμένα από τον Ερντογάν, και δεν έχει διαψευσθεί, ότι ο Αλέξης Τσίπρας εγγυήθηκε τηλεφωνικά στον Τούρκο Πρόεδρο την εντός “10-20 ημερών” έκδοση των “8”. Αυτή όμως η διαβεβαίωση, αν δόθηκε, ήταν ένα στρατηγικό σφάλμα από την πλευρά του κ. Τσίπρα, καθώς αποδέχθηκε εσφαλμένα ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας έχει την εξουσία να εκδώσει στην Τουρκία ανθρώπους που έχουν αιτηθεί άσυλο. Από τότε η Ελλάδα βρίσκεται υπό καθεστώς διαρκών και κλιμακούμενων πιέσεων και εκβιασμών από την πλευρά της Άγκυρας. Από την ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο έκανε λόγο για “επιπτώσεις” στις διμερείς σχέσεις, μέχρι τα tweets του Αντιπροέδρου Χακάν Τσαβούσογλου, που έφτασε στο σημείο να απειλήσει με “έκρηξη” την Ελλάδα, η τουρκική πλευρά κάνει με κάθε τρόπο σαφές ότι θα χρησιμοποιήσει το ζήτημα των “8” ως μοχλό πίεσης προς την Ελλάδα.

Το κρίσιμο σφάλμα της Κυβέρνησης

Η Κυβέρνηση υπέπεσε εξ αρχής σε ένα κρίσιμο σφάλμα στη διαχείριση αυτού του ομολογουμένως δύσκολου και ευαίσθητου ζητήματος. Αποδέχθηκε εξ αρχής de facto ότι οι “8” αποτελούν ένα διμερές ζήτημα, ενώ από τη στιγμή που οι Τούρκοι στρατιωτικοί έκαναν αίτηση για άσυλο βάσει του νόμου 4375/2016, υπάγονται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο της οδηγίας 2013/32/ΕΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης «σχετικά με τη χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας». Μετά το τέλος της διαδικασίας στη Δευτεροβάθμια Επιτροπή Ασύλου, οι “8” θα μπορούσαν ενδεχομένως και να μετεγκατασταθούν σε άλλη χώρα της ΕΕ, όπως πχ η Γερμανία. Η διαχείριση της αίτησης ασύλου των “8” αποτελεί ευρωπαϊκό ζήτημα και όχι απλά ελληνικό, και πόσω μάλλον ελληνοτουρκικό. Αντί λοιπόν να αναχθεί το ζήτημα σε ευρωπαϊκό, ο Τσίπρας με αυτό το κρίσιμο σφάλμα επέτρεψε στον Ερντογάν να χρησιμοποιεί το ζήτημα των “8” για να απειλεί και να εκβιάζει την Ελλάδα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις Τούρκων αναλυτών, ο Ερντογάν δεν θα διστάσει να προκαλέσει θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα εντός του 2018, αν κρίνει πως τα αποτελέσματα μιας νέας ελληνοτουρκικής κρίσης θα τον βοηθήσουν ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2019. Ο κίνδυνος τουρκικής προβοκάτσιας, θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο και δημιουργίας νέων τετελεσμένων σε σχέση με τις λεγόμενες “γκρίζες ζώνες” έχει φέρει το Μαξίμου στα πρόθυρα πανικού, καθώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ανέτρεπε όλους τους πολιτικούς και εκλογικούς σχεδιασμούς της Κυβέρνησης και θα έθετε σε αμφισβήτηση ακόμη και την ίδια τη συγκρότηση της Κυβέρνησης. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει κάποιος να συνυπολογίσει και τον κρίσιμο παράγοντα των τριών μουσουλμάνων βουλευτών του Σύριζα.

Η μόνη διέξοδος που υπάρχει για τη χώρα για να μειώσει το βάρος των πιέσεων από την Τουρκία είναι να αναγάγει το ζήτημα των “8” σε ευρωπαϊκό ζήτημα και να ζητήσει γι αυτό τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αντίθετη περίπτωση, είναι ορατό το ενδεχόμενο 'φινλανδοποίησης' της Ελλάδας, όπου μια εκβιαζόμενη Κυβέρνηση θα γίνεται ολοένα και πιο ενδοτική στις προκλήσεις της τουρκικής Κυβέρνησης και τους εκλογικούς σχεδιασμούς του Ερντογάν.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα 'Φιλελεύθερος' στις 2/1/2017

fb