Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να σημάνει συναγερμό στην Ευρώπη για το έλλειμμα κοινής ασφάλειας που προκαλεί η αλλαγή της στάσης και της στρατηγικής των Ηνωμένων Πολιτειών ως προς το κοινό δόγμα ασφάλειας μέσω της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Με τη συνέντευξή του στον Economist ο Μακρόν καλεί τους Ευρωπαίους να αντιληφθούν ότι πρέπει να πάρουν στα χέρια τους την ασφάλεια της ηπείρου, καθώς οι ΗΠΑ δεν δείχνουν πλέον διάθεση να τηρήσουν τις δεσμεύσεις του Βορειοατλαντικού Συμφώνου που συγκροτήθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Γάλλος Πρόεδρος ήταν απόλυτα σαφής στη συνέντευξή του, χαρακτηρίζοντας τη Συμμαχία “εγκεφαλικά νεκρή”, υπονοώντας πως η πίστη στην κοινή άμυνα μέσω του ΝΑΤΟ έχει πληγεί ανεπανόρθωτα από τη μονομερή στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και της Τουρκίας, όπως φάνηκε από τις πρόσφατες κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ και του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Συρία. Φανερά ενοχλημένος ο Μακρόν, αμφισβητεί ακόμη και αν ισχύει το περίφημο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο προβλέπει ότι εάν ένα κράτος-μέλος δεχθεί επίθεση, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη σπεύδουν αμέσως να το βοηθήσουν στρατιωτικά. “Δεν γνωρίζω”, απάντησε κυνικά ο Γάλλος Πρόεδρος, για το τι θα συμβεί ένα ζητηθεί από ένα κράτος-μέλος της Συμμμαχίας η ενεργοποίηση του Άρθρου 5. Και η Συρία είναι απλά μια πτυχή του ελλείμματος κοινής στρατηγικής μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ, ενώ το πολύ δύσκολο ζήτημα είναι η αντιμετώπιση της Ρωσίας και της Κίνας. Η απόφαση του Τραμπ να υιοθετήσει μια αμφιλεγόμενη στάση απέναντι στην απειλή που υφίσταται η Ευρώπη από τη Ρωσία, έχει αποσταθεροποιήσει σε μεγάλο βαθμό τυν συναντίληψη ανάμεσα στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Παρίσι, το Βερολίνο αλλά και σε πολλές πρωτεύουσες της Ανατολικής Ευρώπης βλέπουν ολοένα και περισσότερο ότι η αμερικανική δέσμευση ασφαλείας προς την Ευρώπη που υπήρχε αδιαμφισβήτητα από το 1943 μέχρι και σήμερα έχει ουσιαστικά κλονισθεί. Το δόγμα Τραμπ σύμφωνα με το οποίο “οι ΗΠΑ δεν θα πολεμούν τους πολέμους άλλων” έχει ανατρέψει ένα status quo ασφαλείας επτά δεκαετιών και αναγκάζει τα ευρωπαϊκά κράτη να επανεκτιμήσουν και τη δική τους στρατηγική.
Ο Γάλλος Πρόεδρος δεν επέλεξε τυχαία την παρούσα συγκυρία για να εξαπολύσει τα πυρά του, καθώς σε τρεις εβδομάδες πραγματοποιείται στο Χέρτφορντσιρ της Βρετανίας η σύνοδος κορυφής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και η Γαλλία προφανώς επιδιώκει να αποτελέσει τον καταλύτη των όποιων εξελίξεων και όχι τον απλό θεατή. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο ασταθής λόγω της σχεδόν σίγουρης πλέον αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις αρχές του 2020 και της δεδηλωμένης πρόθεσης του Βρετανού Πρωθυπουργού (και πολύ πιθανού νικητή των επικείμενων βρετανικών εκλογών) Μπόρις Τζόνσον να αποκλίνει από την ΕΕ και να κλείσει μια ευρεία συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Παρίσι έχουν καταλήξει ότι ο Τζόνσον θα είναι νικητής των εκλογών, είτε με αυτοδυναμία, είτε χωρίς, και η Βρετανία θα συνδεθεί σε μεγάλο βαθμό με τις ΗΠΑ.
Στο Βερολίνο πάντως δεν συμμερίζονται την απογοήτευση του Μακρόν για την κατάσταση στο ΝΑΤΟ και η Μέρκελ έσπευσε να δηλώσει πως η Βορειοατλαντική Συμμαχία “είναι προς το συμφέρον μας” και πως είναι “η Συμμαχία ασφαλείας μας”. Είναι προφανές πως η Γερμανία δεν είναι έτοιμη ούτε στρατηγικά ούτε και πρακτικά να διανοηθεί μια αμυντική αυτονόμηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση ετοιμότητας εδώ και πολλές δεκαετίες, ενώ η γερμανική κοινή γνώμη δεν είναι έτοιμη να αποδεχθεί ένα νέο αμυντικό καθεστώς για τη χώρα. Η Γαλλία είναι σαφώς πιο έτοιμη , αφού ούτως ή άλλως η σχέση της με το ΝΑΤΟ δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμή και απείχε από τη στρατιωτική δομή της Συμμαχίας επί 43 χρόνια. Επανήλθε μεν το 2009 αλλά η απόφαση του Τραμπ για τη Συρία ξύπνησε στους Γάλλους τους εφιάλτες του 1956 όταν στην κρίση του Σουέζ οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν τη Γαλλία, η οποία υπέστη μια στρατηγική ήττα στην Αίγυπτο.
Η αποσταθεροποίηση του ευρωατλαντικού άξονα φέρνει την Ελλάδα σε μια πολύ αμήχανη θέση, καθώς έχει επενδύσει πολλά στη συμμετοχή στη Συμμαχία, ιδίως μετά τα ατυχή γεγονότα της δεκαετίας του '70, ενώ έχει αναβαθμίσει σε πολύ υψηλό επίπεδο τις αμυντικές της σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα όμως η Ελλάδα έχει πολύ βαθείς και πολύτιμους δεσμούς με τη Γαλλία, η οποία υπήρξε πάντα μια έμπιστη σύμμαχος της Ελλάδας. Οι πρόσφατες πραγματικά ακατανόητες κινήσεις του Αμερικανού Προέδρου στη Συρία και οι ιδιαίτερα στενές σχέσεις του με τον Ερντογάν είναι λογικό να δημιουργούν σοβαρή ανησυχία στην Αθήνα για το βαθμό φερεγγυότητας των αμερικανικών αμυντικών εγγυήσεων. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι δήλωση του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται “7.000 μίλια μακριά” από τη Συρία, άρα πάνω από “6.000 μίλια μακριά” και από την Ελλάδα.
Και είναι ιδιαίτερα αρνητικό το γεγονός ότι η συγκεκριμένη αποσταθεροποίηση λαμβάνει χώρα ενόσω η Τουρκία κλιμακώνει διαρκώς την επιθετικότητά της απέναντι στη χώρα μας και την Κύπρο, ενώ ταυτόχρονα εναγκαλίζεται όλο και περισσότερο τη Ρωσία. Οι εξελίξεις αυτές, αν μη τι άλλο, οφείλουν να μας βάλουν σε πολύ σοβαρές σκέψεις για την εθνική στρατηγικής ασφάλειας στα επόμενα χρόνια.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε
στην εφημερίδα Φιλελεύθερος στις 8 Νοεμβρίου 2019
No comments:
Post a Comment