Η θύελλα την οποία προβλέπαμε για την τουρκική Οικονομία φαίνεται ότι ήρθε κάπως πιο γρήγορα από όσο υπολογίζαμε. Η χθεσινή δραματική πτώση της τουρκικής λίρας κατά περίπου 5% μετατρέπει τους εφιάλτες του Ερντογάν σε πραγματικό τρόμο, καθώς είναι πλέον φανερό ότι δεν μπορεί να μετακυλήσει τις όποιες οδυνηρότατες αποφάσεις για μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου. Εάν όμως δεχθεί αύξηση των επιτοκίων της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας και ενδεχομένως capital controls, τότε θα μειωθούν δραματικά οι πιθανότητες επανεκλογής του στην Προεδρία της Τουρκίας. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα λοιπόν για τον Ταγίπ, όμως κανείς δεν μπορεί να νοιώσει συμπάθεια για τον Τούρκο ηγέτη, καθώς αυτή η συντελούμενη κρίση είναι πεντακάθαρα δικό του δημιούργημα, όπως έγραψα σε σχετικό άρθρο στον Φιλελεύθερο στις 11 Μαΐου.
Το οικονομικό καθεστώς που έχει επιβάλει ο Ερντογάν είναι η χειρότερη μορφή ολιγαρχικού καπιταλισμού συνδυασμένο με ένα αλαζονικά απολυταρχικό σύστημα νομισματικής πολιτικής, όπου η Κεντρική Τράπεζα της χώρας δεν τολμά να πάρει τις αποφάσεις που είναι απαραίτητες για την επιβίωση του νομίσματος και του τραπεζικού συστήματος. Χαρακτηριστικά, ενώ οι κεντρικοί τραπεζίτες, και κάθε σώφρων γνώστης μακροοικονομικών, ζητούσαν αύξηση των βασικών επιτοκίων για να προστατευθεί η λίρα και να αντιμετωπισθεί ο καλπάζων πληθωρισμός, ο Ερντογάν ζητούσε μείωση των επιτοκίων και απειλούσε με κυρώσεις τους κεντρικούς του τραπεζίτες αν δεν έκαναν. Εκτός αυτού, εξήγγειλε δε ότι μετά τις εκλογές θα καταργήσει την όποια ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και θα γίνεται στην νομισματική πολιτική ό,τι θέλει εκείνος! Όπως ήταν φυσικό, οι διεθνείς επενδύτες σοκαρίστηκαν από αυτήν την εξαγγελία και από εκείνη την ημέρα η πτώση της λίρας δεν έχει σταματημό.
Πέρα από τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η εξέλιξη για τις τουρκικές εκλογές, η νομισματική κρίση της Τουρκίας είναι ένα ζωντανό και χαρακτηριστικό παράδειγμα του που μπορεί να οδηγήσει μια χώρα με χαμηλό χρέος και καλές οικονομικές προοπτικές ο νομισματικός λαϊκισμός και η αποσάρθρωση των οικονομικών θεσμών. Το παράδειγμα της Τουρκίας είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση του καταστροφικού ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η πολιτική εξουσία όταν κατορθώνει να μεταχειρίζεται τους οικονομικούς θεσμούς της χώρας για φτηνά και πρόσκαιρα εκλογικά ωφέλη. Αποτελεί επίσης και μια ηχηρή απάντηση στους διάφορους θιασώτες του “εθνικού νομίσματος”, οι οποίοι παράλληλα καταγγέλουν την δήθεν έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης των ενεργειών των κεντρικών τραπεζιτών. Η πλήρης ανεξαρτησία των οικονομικών θεσμών μιας χώρας αποτελεί ανάχωμα έναντι της εκάστοτε εκτελεστικής εξουσίας που ορέγεται να χρησιμοποιήσει το νόμισμα της χώρας για να εφαρμόσει δήθεν “φιλολαϊκές” πολιτικές, οι οποίες όμως οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε ανεξέλεγκτη οικονομική κρίση.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος στις 24/5/2018
No comments:
Post a Comment