Sunday, November 3, 2019

Τα στρατηγικά διλήμματα του Μητσοτάκη

Τέσσερεις μήνες διακυβέρνησης συμπληρώνονται σε μια εβδομάδα και ο απολογισμός για την Κυβέρνηση είναι σε γενικές γραμμές θετικός. Έγιναν πράξη σε πολύ σύντομο διάστημα σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις, τέθηκαν οι βάσεις για πιο ομαλή δημοσιονομική πολιτική, γίνονται σοβαρές προσπάθειες εξισορρόπησης του Εθνικού Συστήματος Υγείας, και έχει βελτιωθεί θεαματικά η πιστοληπτική και επενδυτική αξιοπιστία της  χώρας. Η Ελλάδα από failed case, έχει αρχίσει να συζητιέται ως το επόμενο success story της Ευρωζώνης, τα δε επιτόκια κινούνται από το εξαιρετικά χαμηλό 1,555% για τα 10ετή ομόλογα, στο 0% ή λίγο παρακάτω για τα έντοκα γραμμάτια.

Ο αρχικός ενθουσιασμός όμως αρχίζει πλέον να έρχεται αντιμέτωπος με τα χρόνια και δομικά προβλήματα της χώρας, όπως επίσης και με καινούργια που μας έχουν κάνει την τιμή να μας επισκεφθούν. Πρώτο και κύριο πρόβλημα, το ζήτημα του προσφυγικού/μεταναστευτικού, το οποίο από τις αρχές του καλοκαιριού και μετά έχει μεταβληθεί από ένα πρόβλημα μέσης έντασης σε μια μείζονα κρίσης, που έχει ήδη προκαλέσει ζοφερές καταστάσεις στα νησιά του Αιγαίου, αλλά και τεράστια αγωνία σε ολόκληρη τη χώρα. Ο νόμος που εισήγαγε η Κυβέρνηση για την επιτάχυνση και την αυστηροποίηση των διαδικασιών ασύλου βρίσκεται σαφέστατα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν μπορεί να καλύψει τις τεράστιες μεταναστευτικές ροές που καταφθάνουν νύχτα και μέρα στα νησιά του Αιγαίου και τον Έβρο. Η δραστική αυτή αλλαγή έχει άμεση σχέση με την διακηρυγμένη απόφαση του Τούρκου ηγέτη Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν να επαναπροωθήσει 2 έως 3 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες πίσω στη Συρία, αλλά σε άλλες περιοχές από αυτές από τις οποίες έφυγαν, όπως και η επιδείνωση της κοινωνικής ισορροπίας στα μεγάλα αστικά κέντρα της Τουρκίας, όπου πλέον παρατηρούνται εχθρικές συμπεριφορές κατά των μεταναστών και των προσφύγων.

Μπροστά σε αυτήν την πολύ δύσκολη κατάσταση, η ελληνική Κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον πολύ δύσκολων διλημμάτων και αποφάσεων. Όσο και επιταχυνθούν οι διαδικασίες απονομής ή απόρριψης των αιτήσεων ασύλου, είναι πρακτικά αδύνατο να διεκπεραιώνονται 500-1000 αιτήσεις την ημέρα, άρα ο αριθμός των αιτούντων άσυλο που θα εγκλωβίζονται στη Ελλάδα συνεχώς θα διογκώνεται. Οι λύσεις εδώ δεν είναι ούτε πολλές, ούτε εύκολες, και ο πυρήνας των προσπαθειών πρέπει να επικεντρωθεί στην αποτροπή. Ο φόβος όμως της Κυβέρνησης είναι μήπως η αυστηροποίηση της αποτροπής ρίξει αρνητική σκιά και πλήξει το κεντρώο αφήγημα με το οποίο και κέρδισε τις εκλογές. Οι εξελίξεις όμως στο ζήτημα είναι δραματικές και ο χρόνος πιέζει πολύ.
Το άλλο μεγάλο ζήτημα, το οποίο συνδέεται και με το μεταναστευτικό, είναι οι σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία, η οποία έχει ξεφύγει από κάθε πλαίσιο εγκράτειας και έχει πολλαπλώς καταπατήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και της Ελλάδας, ενώ μιλάει πλέον ανοιχτά για αναθεώρηση συνόρων και μάλιστα “με αίμα” και ανακαλύπτει νέες “τουρκικές” μειονότητες σε νησιά του Αιγαίου. Η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Νέα Υόρκη δεν φαίνεται να έφερε κάποια ουσιαστικό αποτέλεσμα και οι τουρκικές προκλήσεις συνεχίζονται σε όλα τα επίπεδα. Η ελληνική Κυβέρνηση συνεχίζει να λειτουργεί στα πλαίσια του δόγματος του κατευνασμού της σχολής σκέψης Μολυβιάτη, ελπίζοντας ίσως ότι κάτι θετικό μπορεί να προκύψει από την τριμερή συνάντηση για το Κποριακό στο Βερολίνο. Αργά ή γρήγορα όμως θα πρέπει να υπάρξει μια ρεαλιστική απόφαση για το πως θα αποτραπεί η δημιουργία τετελεσμένων από την Τουρκία.

Αρκετά περίπλοκα όμως είναι τα πράγματα και στο ζήτημα της Βόρειας Μακεδονίας και της εμπλοκής που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, μετά την άρνηση της Γαλλίας και άλλων χωρών να εγκρίνουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια και τα Τίρανα. Ο Ζόραν Ζάεφ φαίνεται να αναδιπλώνεται από πρόσφατη δήλωσή του πως η Συμφωνία δεν μπορεί να εφαρμοστεί πλήρως αλλά η πιθανότητα ανόδου στην εξουσία του εθνικιστικού κόμματος VMRO, το οποίο έχει διακηρύξει τη θέση του ότι θα ακυρώσει στην πράξη τη Συμφωνία, μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου με άγνωστο αποτέλεσμα.

Ιδιαίτερα ευαίσθητο όμως είναι το κλίμα και στην εσωτερική πολιτική σκηνή, κυρίως λόγω δυο πολύ κρίσιμων πολιτειακών διαδικασιών: της αναθεώρησης του Συντάγματος και της εκλογής νέου Προέδρου Δημοκρατίας. Οι συμμαχίες που θα δημιουργηθούν ή όχι στη διαδικασία του Συντάγματος με κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης, και κυρίως το ΚινΑλ, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό και τις συνθήκες με τις οποίες θα εκλεγεί ο νέος Πρόεδρος. Θα είναι πολύ διαφορετικό εάν ο Πρωθυπουργός αποφασίσει να βρει κοινές λύσεις με το ΚινΑλ, και εντελώς διαφορετικό αν επιλέξει την αυτόνομη πορεία. Και στις δυο περιπτώσεις όμως, οι όποιες αποφάσεις θα επηρεάσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις εσωτερικές εσωτερικές στην Νέα Δημοκρατία, όσον αφορά τους οπαδούς του Κώστα Καραμανλή και τους οπαδούς του Αντώνη Σαμαρά. Πιθανότατα η επιλογή του προσώπου που θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας να είναι το πιο δύσκολο και καυτό δίλημμα της θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Πολύ σημαντικό όμως είναι και το ζήτημα του εκλογικού νόμου και του διλήμματος για το αν οι επόμενες εκλογές, που θα είναι αναγκαστικά διπλές λόγω της απλής αναλογικής που ισχύει πλέον στη χώρα, θα πρέπει να γίνουν στο τέλος της τετραετίας ή την άνοιξη του 2020. Και τα δυο σενάρια έχουν τα υπέρ και τα κατά τους, αν και η λογική λέει ότι είναι πιο σώφρoν να “κάψει” κάποιος την απλή αναλογική όταν γνωρίζει ότι είναι σίγουρα το πρώτο κόμμα, παρά να αφήσει να κυλίσουν τα πράγματα μέχρι το 2023 ευχόμενος ότι και τότε θα είναι στην πρώτη θέση των προτιμήσεων των πολιτών παρά την λογική φθορά που θα επιφέρει μια τετραετής διακυβέρνηση.


Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα 'Φιλελεύθερος' στη 1 Νοεμβρίου 2019

No comments:

Post a Comment