Saturday, November 30, 2019

Συνταγματική αναθεώρηση: Ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα

Ολοκληρώθηκε χθες η πιο σημαντική ίσως θεσμική διαδικασία που προβλέπεται για το Κοινοβούλιο της χώρας: η αναθεώρηση άρθρων και διατάξεων του θεμελιώδη χάρτη της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η συνταγματική αναθεώρηση του 2019, μια σπάνια δημοκρατική διαδικασία, θα μείνει στην ιστορία του πολιτεύματος της χώρας κυρίως για την αναθεώρηση του Άρθρου 32, το οποίο περιγράφει τη διαδικασία ανάδειξης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Σημαντικές αλλαγές επίσης γίνονται στο Άρθρο 62, με τις οποίες περιορίζεται ο θεσμός της βουλευτικής ασυλίας μόνο στα καθήκοντα που σχετίζονται με τη βουλευτική ιδιότητα, όπως και στο περιβόητο Άρθρο 86 “περί ευθύνης Υπουργών” με την κατάργηση της σύντομης αποσβεστικής προθεσμίας. Συμβολικής περισσότερο σημασίας είναι η υπερψήφιση της διάταξης για την ψήφο των κατοίκων εξωτερικού στο Άρθρο 51, ενώ σημαντική θα αποδειχθεί και η αναθεώρηση του Άρθρου 101, όσον αφορά την απαιτούμενη πλειοψηφία για τη σύνθεση της διοίκησης των Ανεξάρτητων Αρχών.

Η αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής και τη διενέργεια πρόωρων εκλογών αποτελεί μια πολύ σημαντική διόρθωση μιας διάταξης που ορίστηκε καλοπροαίρετα από τον συνταγματικό νομοθέτη το 1975, ώστε να αποτελεί έναν μοχλό πίεσης προς τα κόμματα για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συναίνεση. Η διάταξη αυτή όμως καταστρατηγήθηκε τρεις φορές στα χρόνια της μεταπολίτευσης για κομματικές σκοπιμότητες, με την δε τελευταία φορά το 2014 να παραμένει ως όνειδος στην πολιτική ιστορία του τόπου. Αποτελεί δε ένα είδος ειρωνείας της ιστορίας, το γεγονός ότι ο Σύριζα που χρησιμοποίησε τη δυνατότητα διάλυσης της Βουλής λόγω μη ύπαρξης πλειοψηφίας 3/5 για την εκλογή ΠτΔ, να είναι εκείνο που από αβλεψία ή αφέλεια πρότεινε την αναθεώρηση του συγκεκριμένου Άρθρου του Συντάγματος. Αν και η νέα ρύθμιση που προβλέπει ανάδειξη νέου ΠτΔ έστω και με σχετική πλειοψηφία να μην είναι η καλύτερη δυνατή για το κύρος του θεσμού, εν τούτοις απαλλάσσει επιτέλους τη πολιτική ζωή του τόπου από τη δυνατότητα αδίστακτων ηγετών της εκάστοτε αντιπολίτευσης να διαταράσσουν την ομαλή διακυβέρνηση του τόπου εντός της συνταγματικά προβλεπόμενης τετραετούς θητείας της Κυβέρνησης.

Είναι βέβαια λυπηρό το γεγονός ότι χάθηκε η ευκαιρία για μια ευρεία και θαρραλέα συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα έδινε περισσότερες αρμοδιότητες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να ισοσταθμιστεί το σημερινό υπερβολικά Πρωθυπουργοκεντρικό πολίτευμα, που θα έδινε την ευκαιρία ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων, που θα άλλαζε τη διαδικασία ορισμού της ηγεσίας της Δικαιοσύνης έξω από την αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας, που θα προστάτευε την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις από κακόβουλες προσφυγές και που θα δημιουργούσε ένα σοβαρό θεσμικό πλαίσιο για τις επερχόμενες προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και της κλιματικής αλλαγής. Το γεγονός όμως ότι έχουμε μια περιορισμένη μόνο αναθεώρηση οφείλεται αποκλειστικά το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός ανέδειξε σε κεντρικό παράγοντα του πολιτικού συστήματος ένα κόμμα, το οποίο κατ' ουσία δεν πιστεύει στο πολίτευμα της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, διότι ονειρεύεται ένα λαοκρατικό κομμουνιστικό καθεστώς. Αυτός ο εθνικός διχασμός ή η αφέλεια πολλών πολιτών οδήγησε σε μια χαμένη θεσμική ευκαιρία, καθώς θα χρειαστούν τουλάχιστον 8-10 χρόνια για να γίνει δυνατή μια νέα αναθεώρηση του Συντάγματος. Υπό αυτές τις συνθήκες, θα πρέπει να είμαστε σχετικά ευχαριστημένοι για το αποτέλεσμα που έχουμε.


Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στις 26 Νοεμβρίου στην εφημερίδα Φιλελεύθερος

No comments:

Post a Comment